Ακαρνανία: ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
Ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην Ακαρνανία υπάρχουν από τα χρόνια της αρχαίας νεολιθικής εποχής το διάστημα δηλαδή 6000 έως 5000 π.Χ. Σε ανασκαφές σε σπήλαιο κοντά στον Αγιο Νικόλαο Αστακού έχουν βρεθεί ευρήματα που χρονολογούνται από την αρχαία νεολιθική εποχή μέχρι την εποχή του χαλκού. (2800-1100 π.Χ.) Σε ανασκαφή επίσης σε σπήλαιο νοτιοανατολικά του Μύτικα έχουν βρεθεί επίσης έγχρωμα όστρακα που χρονολογούνται την ίδια περίοδο.
Η εγκατάσταση των προελλήνων στην Ακαρνανία έγινε την πρώιμη και μέση εποχή του χαλκού (2800 εως 1900 και 1900-1580 π.Χ. αντίστοιχα.) Σύμφωνα με τους ιστορικούς την Ακαρνανία αποίκησαν αρχικά οι Κουρήτες και οι Λέλεγες. Οι κουρήτες έφθασαν στην Ελλάδα πρίν το 1900 π.Χ., εγκαταστάθηκαν αρχικά στη Εύβοια και αργότερα στην Αιτωλία. Από την Αιτωλία πέρσαν στην Ακαρνανία περίπου το 1500 π.Χ. και εγκαταστάθηκαν στο εσωτερικό της χώρας. Αλλος λαός οι Λέλεγες εγκαταστάθηκαν στα δυτικά παραλια της Ακαρνανίας σχεδόν ταυτόχρονα με τους Κουρήτες. Οι τελευταίοι θα εκτοπιστούν αργότερα απ το δυτικό τμήμα της Ακαρνανίας από ένα άλλο προελληνικό λαό τους Τηλεβόες.
Οι Ελληνες πρίν κατακλύσουν το σημερινό Ελλαδικό χώρο σαν Ιωνες, Αχαιοί και Αιολείς έζησαν για 7 περίπου αιώνες στην Αλβανία-'Ηπειρο.
(2600-1900 π.Χ.). Στην Ακαρνανία πρώτοι εγκαταστάθηκαν οι Κεφάληνες. O λαός αυτός ανήκε στους Αχαιούς και κατέλαβαν τα νησιά του Ιονίου Ζάκυνθο, Δουλίχι, Σάμη και Ιθάκη. Στη συνέχεια περίπου το 1300 π.Χ. κατέλαβαν τα δυτικά παράλια της Ακαρνανίας. Μυκηναϊκά ευρήματα έχουν βρεθεί στα Κόροντα, Πάλαιρο, Λουτράκι και τη θέση Μίλα ανάμεσα σε Παλαιομάνινα και Πεντάλοφο.
http://www.akarnania.net/PALAIROS/GREEK/KEXR.HTM
http://www.akarnania.net/LOUTRAKI/GREEK/ANCIEN.HTM
Οι Ακαρνάνες φαίνεται να παίρνουν μέρος στο Τρωικό πόλεμο, οι νότιοι υπό τον Μέγη, ηγεμόνα Δουλιχίου και Εχινάδων, και οι βόρειοι υπό τον Οδυσσέα, που εξουσίαζε και μεγάλο μέρος της Ακαρνανίας Ανάμεσα στα 1200 και 1100 π.Χ., οι Ακαρνάνες, (ομάδα Ελληνόγλωσσων ινδοευρωπαίων προερχόμενη από τη περιοχή της Αλβανίας - Ηπείρου), εισβάλουν στο νότο και την περιοχή της Ακαρνανίας. Είναι καλύτερα εξοπλισμένοι με όπλα από σίδηρο, την καταλαμβάνουν ολόκληρη και εκδιώκουν τους προηγούμενους κατοίκους.
Για το διάστημα ανάμεσα στα 1200 έως 700 π.Χ. δεν έχουμε πληροφορίες για τη περιοχή γιατί τη κάθοδο των Δωριέων και των άλλων ελληνόγλωσσων ινδοευρωπαίων (όπως οι Ακαρνάνες) ακολούθησε στροφή στη κλειστή και αυτάρκη οικονομία και ύφεση στη δευτερογενή παραγωγή και το εμπόριο.
Περίπου το 650 έως 625 π.Χ. οι Κορίνθιοι αποικίζουν την Ακαρνανία και τη Λευκάδα. Ετσι ιδρύονται οι πόλεις, Αστακός, Αλυζία, Σόλλιον, Πάλαιρος και Λευκάδα (Νήρικος). Από την ίδια εποχή αρχίζουν να αναπτύσσονται και τα πολυάριθμα ακαρνανικά πολίσματα, όλα τειχισμένα. Ορισμένα από αυτά είχαν αναπτυχθεί σε πολύ προηγούμενη εποχή, όπως μαρτυρούν τμήματα από κυκλώπεια τείχη. (Κόροντα, Μεδεών).
Τόπος πλούσιος με σιτηρά και με πολυάριθμες αγέλες ζώων, αλλά και ευπρόσβλητη η Ακαρνανία ήταν ο σπουδαιότερος λόγος που είχε επιβάλει τη κατασκευή διπλών τειχών και ανέβασε σιγά σιγά την αρχιτεκτονική τους σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Και σήμερα κινούν το θαυμασμό τα ερείπια αυτών των τειχών, με τις τοξωτές ή λοξές πύλες και τους αμυντικούς πύργους. Ακόμα σε διαβάσεις, λιμάνια και άλλα επίκαιρα σημεία είχαν σηκώσει αμυντήρια.(Ρούγα Παλιαμπέλων,
http://www.akarnania.net/paliampela/GREEK/ANCIEN1.HTM
Μαγούλα Βόνιτσας,Καστρί Μοναστηρακίου, Στέρνα, Τρίκορφο και Φαγιάς στη Πλαγιά, Καστρί Αλυζίας κ. α.)
http://www.akarnania.net/arxontoxori/GREEK/KASTRI.HTM
Στη δόμηση απαντούμε όλους τους τύπους: ισοδομικό, ψευδοϊσοδομικό, πολυγωνικό, με μια εκπληκτική εφαρμογή των δόμων.
Τα μέχρι σήμερα γνωστά πολίσματα των Ακαρνανών από βορά προς νότο είναι τα εξής : Λιμναία, Θύρρειο, Πάλαιρος, Τοροίβια, Αλυζία, Μεδεών, Φοιτείαι, Δηρεείς, Αστακός, Οινιάδες, Μητρόπολις, Μάραθος, Σαυρία, Στράτος, Ακαρνακικαί Αθήναι, Κόροντα. Σ΄ αυτά πρέπει να προστεθούν, το Αμφιλοχικό 'Aργος και το προχωρημένο φρούριο των Ολπών στο Μακρυνόρος.
http://www.akarnania.net/amfiloxia/GREEK/LIMNAIA.HTM
http://www.akarnania.net/THYRREIO/GREEK/ANCIEN1.HTM
http://www.akarnania.net/KOMPOTI/GREEK/ANCIENT.HTM
http://www.akarnania.net/KATOUNA/GREEK/MEDEONA.HTM
http://www.akarnania.net/KATOXI/GREEK/OINIADES.HTM
Οι ακαρνανικές πόλεις είχαν πολίτευμα δημοκρατικό κατά τα αθηναϊκά πρότυπα και μεταξύ τους ένα είδος ομοσπονδίας, το Κοινό των Ακαρνάνων», με εξαίρεση τους Οινιάδες, που έμειναν πάντοτε σύμμαχοι της Σπάρτης. 'Eδρα του Κοινού, που πρεπει να το θεωρήσουμε ένα συντονιστικο όργανο για έκτακτες περιστάσεις άλλοτε ήταν η Στράτος, άλλοτε το Θύρρειο και σε μια κρίσιμη περίοδο κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, το προχωρημένο φρούριο των Ολπών.
Θεότητες, που κατ' εξοχήν λατρεύτηκαν, ήταν: ο Δίας, ο Απόλλων, η 'Αρτεμις,ο Ηρακλής, ο Αχελώος. Πανακαρνανικο κέντρο λατρείας ήταν το μεγάλο ιερό του Ακτίου Απόλλωνα, όπως και μεγάλο τέμενος του Λόξιου Απόλλωνα στον δρόμο της Αλυζίας. Σ' αυτό υπήρχε και Ιερό του Ηρακλέους, όπου και Τα ανάγλυπτά των δώδεκα άθλων του, έργο του μεγάλου Λύσιππου.
Δύο τύποι νομισμάτων http://www.akarnania.net/coins/index.htm ήταν σε χρήση: ασημένια με συναλλακτική αξία ίση προς τους κορινθιακούς στατήρες και χάλκινα αθηναϊκού τύπου. Κύριο χαρακτηριστικό της ιστορικής πορείας των Ακαρνάνων κατά την περίοδο της αρχαιότητας είναι η αντίθεση τους, το μίσος τους πιο σωστά, η μόνιμη κατάσταση πολέμου προς τους γείτονες τους Αιτωλούς. Ο Στράβων δίνει την εξήγηση ότι βασική αίτια ήταν οι συχνές αλλαγές της κοίτης του Αχελώου, που δημιουργούσαν σύγχυση γύρω από τα όρια των δυο χωρών. Σωστή άποψη, στην οποία πρέπει να προσθέσουμε ότι η Ακαρνανία ήταν το εμπόδιο για διέξοδο των Αιτωλών προς τον Αμβρακικό και το Ιόνιο.
Κατά τους Περσικούς πολέμους, ο περίφημος ακαρνάνας μάντης Μεγιστίας έπεσε μαχόμενος στο πλευρό του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες και Ανακτόριοι έλαβαν μέρος στη μάχη των Πλαταιών. Δεν απέφυγαν οι Ακαρνάνες την εμπλοκή τους στο Πελοποννησιακό Πόλεμο, στο πλευρό των Αθηναίων πάντα, που τελικά στοίχισε και σ' αυτούς μεγάλες καταστροφές. Το 429 π ο Σπαρτιάτης στρατηγός Κνήμος, επικεφαλής πολυάριθμου στρατού από Σπαρτιάτες, Αβρακιώτες και Ηπειρώτες, βάδισε εναντίον της Στράτου. Το σχέδιό του ήταν σωστό, γιατί κατάληψη του μεγάλου αυτού ακαρνανικού κέντρου Θα σήμαινε το γονάτισμα όλης της Ακαρνανίας. Όμως, η βιαστικη ενέργεια των Χαόνων, η πανωλεθρία τους που ακολούθησε και ο φόβος να πανικοβληθεί όλο του τα στρατόπεδο, τον ανάγκασαν να αποχωρήσει υπόσπονδος για τους Οινιάδες).
Νέα εκστρατεία των Σπαρτιατών και Αβρακιωτών το 426 π.Χ. με αρχηγό τον Ευρύλοχο δεν είχε καλύτερη τύχη. Στη μάχη των Ολπών σκοτώθηκε ο Ευρύλοχος, έγινε πραγματική σφαγή των Αβρακιωτών και τα υπολείμματα από Σπαρτιάτες και Μαντινείς έφυγαν με τρόπο όχι τιμητικό, αφού εγκατέλειψαν τους συμμάχους τους μόλις εξασφάλισαν το ακαταδίωκτο από τους Ακαρνάνες.
Στην εκστρατεία της Σικελίας έλαβαν μέρος και μισθοφόροι Ακαρνάνες σφενδονιστές. 'Αφησαν κι αυτοί τα κόκκαλά τους στα λατομεια της Σικελίας, μετά την καταστροφή του Νικία. Εκδίκηση για τις δύο προηγούμενες ήττες έλαβε ο Σπαρτιάτης Αγησιλαος κατά την εκστρατεία του το 389-388 π.Χ. Μπήκε επικεφαλής της εκστρατείας κάτω από την πίεση της Αχαϊκής Συμπολιτείας, στην οποία είχαν γίνει πολύ ενοχλητικοί οι Ακαρνάνες με τις αλλεπάλληλες προσβολές τους κατά της Καλυδώνας. Με δυο σπαρτιατικές μοίρες και μεγάλη δύναμη Αχαιών εδήωσε την Ακαρνανία και αναγκασε τους Ακαρνάνες να προσχωρήσουν στο σπαρτια τικό δίκτυο συμμαχιών. Οι Ακαρνάνες ποτέ δεν είχαν συγκροτήσει βαρύ πεζικό της γραμμής ούτε ιππικό. Ο στρατός τους περιοριζόταν σε πελταστές και σφενσονιστές, που σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν να αντιπαραταχθούν στις βαριές μονάδες του Αγησίλαου.
Κατά Τους ατέρμονες πολέμους των επιγόνων του Μ. Αλεξάνδρου, οι Ακαρνάνες βρίσκονταν, όπως πάντοτε, στο αντίπαλο των Αιτωλών στρατόπεδο. Οι θεαματικές νίκες των Αιτωλών και η συγκρότηση της Συμπολιτείας δεν έκαμψαν τους Ακαρνάνες, με όλο που έχασαν αρκετές πόλεις (Στράτος, Φοιτείες, Οινιάδες κ.ά.). Γνώριζαν ότι προσχώρηση σήμαινε πλήρη υποταγή.
Ετσι, κατά τον Συμμαχικό λεγόμενο Πόλεμο (2 π.Χ.) τάχθηκαν σύμμαχοι των Αxαιών. Η υποστήριξη του Φιλίππου του Ε και το άσπονδο μίσος τους κατά των Αιτωλών εξασφάλισαν την ανεξαρτησία στις ακαρνανικές πόλεις μέχρι την περιώνυμη μάχη στις Κυνός Κεφαλες (197 π.Χ.). Οι Αιτωλοί, παρά τις σοφές συμβουλές του συμπατριώτη τους Αγέλαου, έφεραν τους Ρωμαίους στην Ελλάδα. Είναι η μεγάλη ιστορική καμπή. Και η Ακαρνανία δεν είναι πια παρά μια ασήμαντη ρωμαϊκή επαρχία.
posted by FOIBOS, Thursday, 27 October 2005, 6:13 AM
